آخرین بازی‌ها در کولوسئوم

در سال ۳۱۲ میلادی، امپراتور کنستانتین به دین مسحیت گروید و پایتخت خود را به قسطنطنیه منتقل کرد. بعد از آن، شهر رم با رکود مواجه شد و مبارزات گلادیاتوری نیز در سال ۴۰۴ پایان یافت. این بنا برای مدت محدودی بعنوان کلیسا استفاده می‌شد و پس از آن دیواری به دور آن کشیده شد و بعنوان قلعه به کار می‌رفت.

پس از این‌که در جریان یک زلزله، نیمی از دیوار خارجی بنا فرو ریخت، این سازه‌ی عظیم به متروکه تبدیل شد. بقایای این ساختمان تا مدت‌ها به معدن سنگ تبدیل شده بود. مردم برای ساخت بناهای دیگر از قطعات سنگی آن استفاده می‌کردند. در سال ۱۷۴۴، پاپ بندیکت چهاردهم به این رویه پایان داد، چراکه این مکان را جایگاه مقدسی می‌دید.

امروزه بنای کولوسئوم در قلب رم قرار دارد. با وجود این‌که یک‌سوم از بنای اصلی آن فروریخته، ولی بنا هنوز شکوه و بزرگی خود را نگهداری کرده است. سالیانه هزاران گردشگر از این تماشاخانه‌ی رومی دیدن می‌کنند و بزرگی و شکوه آن را می‌ستایند.

حقایقی جالب درباره‌ی کولوسئوم

• این آمفی‌تئاتر بزرگ، مساحتی در حدود ۶ جریب را در بر می‌گیرد؛ چیزی حدود ۲۴ هزار مترمربع.

• ورودی این آمفی‌تئاتر برای اجرای مسابقات رایگان بوده است.

• محیط بیرونی بنا ۵۴۵ متر است. این تماشاخانه ۵۰ متر ارتفاع، ۱۸۹ متر بلندی و ۱۵۶ متر عرض دارد.

• در زمین تماشاخانه ۳۶ دریچه وجود داشته که از آن‌ها برای اجرای جلوه‌های ویژه استفاده می‌شده است.

• از حیوانات مختلفی برای اجرای نمایش در این آمفی‌تئاتر استفاده می‌کردند که از گوشه و کنار امپراتوری روم به محل کولوسئوم منتقل می‌شدند. تنوع این حیوانات، بزرگی امپراتوری روم را نشان می‌دهد.

• در برگزاری نمایش‌ها از حیواناتی چون شیر، ببر، کفتار، اسب آبی، کرگدن، تمساح، شترمرغ، بز کوهی، خرس و گورخر استفاده می‌شده است.

• بیش از بیست نوع گلادیاتور وجود داشته است.

• رومیان از این تماشاخانه برای برگزاری مراسم مختلفی استفاده می‌کردند. مراسمی چون نمایش مبارزات گلادیاتورها، نمایش مبارزه‌ی حیوانات وحی، سرگرمی‌های نمایشی، اعدام، مراسم مذهبی، نبردهای دریایی ساختگی، بازآفرینی صحنه‌های پیروزی‌های مشهور رومیان.

کولوسئوم، محلی برای سرگرمی عمومی

کولوسئوم، محلی برای سرگرمی عمومی

شاید یکی از رایج‌ترین برنامه‌هایی که در این تماشاخانه برگزار می‌شده، نبرد گلادیاتورها باشد. گلادیاتورها، جنگنده‌های مسلحی بودند که باید تا سر حد مرگ در زمین برای سرگرمی حضار مبارزه می‌کردند.

مبارزه‌ی حیوانات نیز یکی دیگر از مسابقات متداول در این تماشاخانه بود که به آن وناسیون (venatio) می‌گفتند. این مبارزات معمولاً با طراحی‌های صحنه‌ی پیشرفته‌ای برگزار می‌شدند تا محیط طبیعی زندگی حیوانات را القا کنند. حیوانات گوناگون از مکان‌های مختلفی چون آفریقا و خاور میانه به این مکان منتقل می‌شدند تا در نمایش‌های گوناگون از آن‌ها استفاده شود. تعداد زیادی شیر، ببر، خرس، کرگدن، اسب آبی، فیل، زرافه و کروکودیل در این استادیوم، در جریان این مبارزات کشته شدند.

می‌گویند هنگامی که امپراتور تراژان (Trajan)، جشن پیروزی خود در داکیه (Dacia) در سال ۱۰۷ میلادی را در این تماشاخانه برگزار کرد، از ۱۱ هزار حیوان و ۱۰ هزار گلادیاتور استفاده کرده بود.

گلادیاتورها معمولا محکومان و مجرمان و اسیران جنگی بودند. به آن‌ها آموزش‌های خاصی در زمینه‌ی هنرهای رزمی در مدارس گلادیاتوری داده می‌شد. مدارسی که رومیان ثروتمند آن‌ها را اداره می‌کردند. البته بیشتر این گلادیاتورها جان خود را در جریان مبارزات از دست می‌دادند و فقط تعداد کمی از آن‌ها که واقعا توانمند بودند و می‌توانستند از نبردها جان سالم به در ببرند زنده می‌ماندند و بعنوان قهرمان شناخته می‌شدند.

رومیان به این سرگرمی‌های خشونت‌آمیز علاقه‌ی خاصی داشتند. شن‌های کف تماشاخانه‌ی کولوسئوم پس از مسابقات تماما به خون آغشته می‌شد. اضافه بر مبارزات تا سرحد مرگ گلادیاتورها و صحنه‌های شکار حیوانات درنده، از این تماشاخانه برای برگزاری مراسم اعدام افراد مختلف نیز استفاده می‌شده است. این افراد محکوم به مرگ به شیوه‌های مختلفی کشته می‌شدند؛ یا با شمشیر یا با پرتاب تیر یا قرار گرفتن سر راه شیرهای گرسنه.

طبق گزارش‌های قدیمی، کف این تماشاخانه طوری طراحی شده بود که امکان ذخیره‌ی آب برای اجرای جنگ‌های navalia proelia یا جنگ‌های دریایی شبیه‌سازی‌شده را داشته است. البته امکان تهیه‌ی آب از قنات‌های پیرامون برای اجرای چنین نمایش‌هایی وجود داشته، ولی باستان‌شناسان امروزی هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که چگونه کف این تماشاخانه ضدآب طراحی شده تا آب را در خود نگه دارد و وارد بخش‌های زیرزمینی نشود. عده‌ای معتقد هستند که این جنگ‌های دریایی در محل دیگری برگزار می‌شده است. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که این جنگ‌ها در سال‌های ابتدایی و قبل از ساخت زیرزمین‌های بنا انجام می‌گرفته است.

داستان دیگری می‌گوید که تعداد زیادی از اولین ایمان‌آورندگان به دین مسیحیت در این تماشاخانه به قتل رسیده‌اند. ولی مطالعات تاریخی نشان می‌دهد که این قتل عام در تماشاخانه‌ی Circus Flaminius در کنار رود تیبر انجام شده است.

طراحی و ساخت بنای تاج محل

طراحی و ساخت بنای تاج محل

این آرامگاه که به افتخار ممتاز محل، تاج محل نامیده شده است، از سنگ مرمر سفید تزیین شده با سنگ‌های قیمتی چون یشم، کریستال، سنگ لاجورد، آمیتیست و فیروزه ساخته شده است. این سنگ‌ها، اشکالی پیچیده را با تکنیک پرچین کاری (pietra dura) ایجاد کرده‌اند. گنبد مرکزی این آرامگاه، ۷۳ متر ارتفاع دارد و با چهار گنبد کوچک‌تر دیگر احاطه شده است.

چهار ستون یا مناره‌ی بلند و باریک نیز در چهار گوشه‌ی آن قرار دارند. بر اساس سنت‌های اسلامی، آیاتی از قرآن با خط خوش بر ورودی قوسی‌شکل آرامگاه و بخش‌های دیگری از این مجموعه حکاکی شده است. درون آرامگاه، اتاق مرمرینی هشت‌ضلعی وجود دارد که با حکاکی‌ها و سنگ‌های قیمتی تزیین شده و تُهی‌گور (مقبره‌ی نمادین) ممتاز محل در آن قرار دارد. تابوت‌دان سنگی وی که پیکر ممتاز محل در آن قرار گرفته است در بخش پایین‌تر و هم سطح باغ قرار دارد.

بقیه‌ی مجموعه‌ی تاج محل شامل وردی اصلی از جنس ماسه‌سنگ قرمز و باغی مربعی‌شکل است که با استخرهای باریکی از آب به چهار بخش تقسیم شده است. این باغ به سبک باغ‌های ایرانی ساخته شده است. یک مسجد ماسه‌سنگی قرمز رنگ و بنایی شبیه آن تحت عنوان «جواب» یا «آینه» هم راستا با آن در این مجموعه قرار دارد.

با گذر زمان، شاه جهان تصمیم گرفت آرامگاه بزرگ دیگری در کنار رود جمنا برای خود بسازد و آن را با پلی به آرامگاه ممتاز محل متصل کند. ولی اورنگ‌زیب، سومین پسر شاه جهان از ممتاز محل، در سال ۱۶۵۸ قدرت را به دست گرفت و پدر بیمارش را از مقام خود عزل کرد. شاه جهان سال‌های پایان عمرش را در بازداشت خانگی در برجی در قلعه‌ی سرخ آگرا به سر برد. جایی که چشم‌انداز قشنگی از آرامگاه باشکوه همسر محبوبش را پیش چشمان وی به نمایش می‌گذاشت. شاه جهان در سال ۱۶۶۶ از دنیا رفت و در کنار همسرش به خاک سپرده شد.

حقایقی جالب درباره‌ی تاج محل

• داستان‌ها و افسانه‌های زیادی راجع به این بنای باشکوه مطرح می‌شود.

• در یکی از این داستان‌ها نقل شده است که شاه جهان، دستور داده تا دست معماران بنا را قطع کنند تا دیگر کسی نتواند همانند آن را بسازد یا می‌گویند وی قصد داشته تا مقبره‌ای دیگر برای خود بسازد که تمام آن از سنگ مرمر سیاه باشد.

• این مقبره با اشیاء و وسایل مجلل و باشکوهی نظیر فرش‌های ایرانی و چراغ‌ها و شمعدان‌های زرین زینت داده شده بود.

• در میان عجایب هفتگانه‌ی جدید جهان، بی شک تاج محل زیباترین آن‌ها است.

• تاج محل گاهی با عنوان تاج قصرها نیز شناخته می‌شود، چرا که قشنگی و شکوهش وصف‌ناپذیر است.

• تاج محل نمادی از عشق بین شاه جهان و همسر محبوبش ممتاز محل است که هنگام تولد چهاردهمین فرزندش از دنیا رفت.

• ساخت این بنا یک سال پس از مرگ ممتاز محل آغاز شد و حدود بیست سال طول کشید.

• شاه جهان اضافه بر ممتاز محل دو همسر دیگر به نام‌های قندهاری بیگم و عزالنساء بیگم داشت، ولی ممتاز محل همسر محبوب وی بود.

• نام واقعی شاه جهان، خرم شهاب‌الدین محمد و نام واقعی ممتاز محل، ارجمند بانو بیگم بود.

• مدرس احمد لاهوری معمار اصلی ساخت این بنای باشکوه بود.

• شاه جهان برای ساخت این بنا ۳۲ میلیون روپیه هند هزینه کرد که چیزی در حدود ۵۲/۸ میلیارد روپیه‌ی هندی در زمان امروز است.

• تاج محل بنای بزرگی است که اساسا از مرمر سفید مکرانای راجستان ساخته شده است. در ساخت آن از یشم سبز پنجاب، یشم و کریستال چین، فیروزه‌ی تبت، سنگ لاجورد افغانستان، یاقوت کبود سری‌لانکا و عقیق عربستان استفاده شده است. در مجموع، ۲۸ نوع سنگ قیمتی و نیمه‌قیمتی در ساخت این بنا به کار رفته است.

• رنگ نمای این بنای دیدنی در ساعت های مختلف روز تغییر می‌کند. از خاکستری و زرد و گرفته تا کرم و سفید خیره‌کننده.

• این مجموعه مساحتی معادل ۱۷ هکتار را در بر می‌گیرد. ارتفاع گنبد اصلی آن ۷۳ متر و ارتفاع مناره‌های آن ۴۰ متر است. این بنا از یک سازه‌ی بیست طبقه بلندتر است.

• مقبره‌ی شاه جهان و ممتاز محل در داخل بنا قرار دارد. مقبره‌ی بزرگ‌تر برای پادشاه و مقبره‌ی کوچک‌تر برای ملکه است. ۹۹ نام خداوند در پیرامون مقبره‌ها حکاکی شده است.

• تاج محل به نحوی ساخته شده که برای نگهداری استحکام خود مستمند جویبار کوچکی از رود جمنا است. ولی با وجود مشکلاتی نظیر خشک شدن رود، نگرانی‌هایی برای آینده‌ی تاج محل وجود دارد.

• بسیاری از سنگ‌های قیمتی به کار رفته در بنا غارت شده‌اند. به نظر می‌رسد انگلیسی‌ها در جریان شورش سال ۱۸۵۷، قسمتی از این سنگ‌ها را دزدیده‌اند.

• مناره‌های تاج محل کاملا نود درجه با افق نیستند و کمی رو به بیرون انحراف دارند. به این علت مناره‌ها بدین شکل طراحی شده‌اند که در صورت وقوع زلزله، به سمت بیرون سقوط کرده و باعث خرابی دیگر قسمت‌های بنا نشوند.

چندش آورترین غذاها در جهان (قسمت 2)

پنیر بازار سیاه ایتالیایی

به منطقه‌ ساردینیا در ایتالیا بروید و سراغ کاسو مارزو یا پنیر فاسد را بگیرید. پنیر سازان ایتالیایی، پنیر پکورینو را بیرون در هوای آزاد نگه می‌دارند تا مگس‌های پنیر بخصوصی بیایند و با آرامش تمام روی آن بنشینند و تخم ریزی کنند. لارو‌ها از پنیر تغذیه می‌کنند و در فرایند تخمیر آن، نقش پر رنگی را برعهده دارند. قبل‌تر، این پنیر را فقط در بازار سیاه می‌شد پیدا کرد ولی حالا بعنوان یک پنیر سنتی، با تعداد بالا تهیه و تولید می‌شود. چگونه ممکن است بتوانید آزمون کردن یک برش از این پنیر سابقا غیر قانونی را از دست بدهید؟

ترشیده و فاسد در سوئد

قوطی‌های سورسترومینگ را در سوئد می‌توانید از مغازه‌ها بخرید. محتوی این قوطی‌ها، شاه ماهی ترش و فاسد است که آن قدر بد بو است که معمولاً آن را در هوای آزاد می‌خورند تا از بوی آن در امان بمانند.

گاو هم صدف دارد؟!

نیاز نیست به جای خیلی عجیب و غریبی بروید تا غذایی شگفت آور جلوی‌تان بگذارند. کافیست به کلورادو بروید تا صدف‌های کوهستان راکی را که در فستیوال‌ها ارایه می‌شود، برای‌ شما سرو کنند. حقیقت این است که این صدف‌ها را از اعماق اقیانوس‌ها برای ما نمی‌آورند، بلکه صدف‌های کوهستان راکی، در واقع بیضه‌های گاو نر‌ هستند که حسابی در روغن سرخ شده باشند.

خاویار شرق

برخی غذاهای چینی توسط سایر مردم دنیا شناخته شده هستند. ولی خیلی بعید است که بشود سوپ لانه‌ی پرنده را جایی بیرون از چین پیدا کرد. از لانه‌ی بادخورک برای درست کردن یک سوپ خوشمزه استفاده می‌شده است که معمولاً به آن «خاویار شرق» گفته می‌شده است. بادخورک‌ها لانه‌هایشان را از مریم گلی می‌سازند که این ماده به سوپ‌ها لعاب و یک خاصیت ژلاتینی می‌دهد. این سوپ به اندکی خوشمزه است که هر کاسه‌اش از ۳۰ تا ۱۰۰ دلار برایتان تمام خواهد شد.

لوتفکس با طعم قلیاب

شما می‌توانید به کشورهای اسکاندیناویایی بروید و درست همانند یک وایکینگ، لوتفکس بخورید. این غذا که به دشواری و با حوصله باید پخته شود، از ماهی روغن و قلیاب تشکیل شده است. اول ماهی را چند روزی در قلیاب فرو می‌کنند و بعد به مدت یک هفته آن را در وانی از آب سرد می‌اندازند تا زهر زدایی شود. این غذا، غذایی سنتی است و واقعا هم وایکینگ‌ها قرن‌ها پیش، از آن می‌خوردند.

چندش آورترین غذاها در جهان (قسمت 1)

حتما اولین چیزی که از غذاهای عجیب و چندش‌آور به ذهنتان می‌رسد، خوردن حشراتی است که از تلویزیون دیده‌اید. ولی این تازه اول ماجراست. با دیتاسرا همراه باشید تا ببینید عادت‌های مردم دنیا تا چه حد می‌توانند غیر قابل تصور باشند.

در بعضی از کشور‌ها، چیزی که بعنوان غذا خورده می‌شود، برای مردم سایر کشور‌ها غیر قابل تصور است. ولی خب برای شناختن فرهنگ یک کشور، چه چیزی بهتر از شناختن عادت‌های غذایی عجیب و غریب آنها؟ حتماً باورتان نخواهد شد که این چیزها، قابل خوردن باشند مگر این که خودتان آن غذا را امتحان‌ کنید.

تخم‌ مرغ‌های صد ساله در چین

چینی‌ها تمام مدت، تخم‌مرغ‌های صد ساله می‌خورند. نگران نباشید واقعا صد سال نمانده‌اند. فقط ظاهرشان جوری است که این‌طور فکر خواهید کرد. بله ما همه یاد گرفته‌ایم که غذای مانده را دور بیاندازیم، ولی در چین، چنین چیزی، مثل یک گنج محسوب می‌شود. این تخم‌مرغ‌ها، چند ماهی نگه‌داشته می‌شوند و درونشان سیاه، سبز و قهوه‌ای است.

عنکبوت‌های طرد سرخ شده در کلمبیا

همه‌ی ما می‌دانیم چه چیزهایی در سبد غذایی‌مان پروتئین دارند. ولی ظاهرا در کشور‌های دیگر، مردم از حیوانات اهلی مزارع فرا‌تر رفته‌اند. در کلمبیا، عنکبوت‌های طرد، منبعی غنی‌ از پروتئین هستند. هم طرد هستند و هم آن‌قدر خوشمزه که نباید از دستش بدهید. بهترین رستوران‌های کلمبیا در طول هفته، صدها بشقاب عنکبوت سرخ شده سرو می‌کنند. در این عکس، یک فروشنده‌ی دوره گرد، عنکبوت‌ها را در یک سینی برای فروش گذاشته است.

کرم حشره از استرالیا

دلتان می‌خواهد بدانید چگونه دقیقا مثل یک استرالیایی غذا بخورید؟ خب استرالیایی‌ها هرگز خجالت نمی‌کشند که به جای عصرانه، کرم حشره‌های سفید و چاقی که اتفاقا لارو هستند را بخورند. تنها کاری که باید بکنید این است که این کرم‌ها را روی درخت‌ها در حالی که حسابی مشغول غذا خوردن هستند، شکار کنید و بخورید. استرالیایی‌ها فکر می‌کنند که این خیلی هم غذای خوشمزه‌ای است. آن ها به صورت سنتی، این کرم‌ها را یا خام خام می‌خورند یا می‌گذارند تا کمی در خاکستر داغ، پخته شود. این غذا البته معمولاً در رستوران‌ها سرو نمی‌شود اما چنانچه برای گشت و گذار به خارج شهر رفته باشید، همانند یک میان وعده شما را سیر خواهد کرد.

شیوکارای ژاپنی

اگر به ژاپن سفر می‌کنید، حتماً بگویید یک بشقاب شیوکارا برای شما بیاورند. این غذا معمولاً از ماهی مرکب و دیگر جانوران آبزی درست می‌شود. بعد می‌گذارند تا در سس‌اش، حسابی جا بیافتد. معمولاً به صورت سنتی این غذا را خیلی به سرعت باید خورد و به دنبال آن به سرعت مقداری آشامیدنی میل کرد.

اختاپوس تازه ی کره‌ای

غذای واقعا تازه می‌خواهید؟ پس هر وقت به کره رفتید، حتماً ساناکجی را آزمون کنید. ساناکجی یک غذای درست شده از اختاپوس تازه است بدین شکل که اختاپوس را تکه تکه می‌کنند و هنگامی که هنوز دارد دست و پاهایش را تکان می‌دهد، آن را سرو می‌کنند. مراقب باشید، تکان‌های شدید این پاهای قطع شده ممکن است زمان غذا خوردن، شما را به وحشت بیاندازد.

خاویارِ حشره‌ای مکزیکی را آزمون کنید

اگر به مکزیک سفر کردید حتماً خاویار حشره‌ای را که به اسکامول مشهور است، آزمون کنید. لارو‌های مورچه‌ی مورد نیاز برای این غذا از ریشه‌های آگاوه‌ آبی در زمان درو به دست می‌آیند. این گیاه قبل‌تر برای ساختن تکیلا استفاده می‌شد.

خرید از بازار رد فای تایلند

خرید از بازار رد فای

مکان‌های بسیاری برای خرید کردن در بانکوک وجود دارد؛ اما اگر به دنبال خرید اجناس قدیمی و خاص تایلند هستید بازار «رد فای» (Rod Fai) را از دست ندهید.

این بازار که هنگام شب و معمولا در انبارهای قطار دایر است، میان محلی‌ها و گردشگران طرفداران زیادی دارد. از لباس های قدیمی گرفته تا وسایل آنتیک در این بازارها پیدا می‌شود. غذاخوری‌های زیادی نیز در اطراف آن آماده پذیرایی از علاقه‌مندان هستند.

اگر از آن دست کسانی هستید که به دنبال اشیای قدیمی و خاص می‌گردید، این بازار را در لیست مقصدهای خود قرار دهید.

نبرد موآی تای را در تایلند دنبال کنید

نبرد «موآی تای» (Muay Thai) ورزشی است رزمی خاص کشور تایلند. این ورزش که محصول ادغام چند ورزش رزمی به ویژه بوکس است، از قدیمی‌ترین سنت‌های این کشور محسوب می‌شود.

سراغ موآی تای را می‌توانید از راهنمای تور یا باشگاه‌های رزمی بگیرید. مسابقات گوناگونی به صورت هفتگی در بانکوک برگزار می‌شود که بازدیدشان برای عموم ممکن است. پس اگر به ورزش‌های رزمی علاقه‌مند هستید، می‌توانید به تماشای یکی از باستانی‌ترین سنت‌های تایلند بنشینید.